Τελέστηκε την Κυριακή, 15 Σεπτεμβρίου 2019 μέσα σε κλίμα κατάνυξης στον Ι. Ν. Αποστόλου Αντρέα του Συνοικισμού Στρόβολος 3, προϊσταμένου του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Χύτρων, το Εθνικό Μνημόσυνο Πεσόντων της Κυθρέας και της Ευρύτερης Περιοχής που διοργανώνει κάθε χρόνο ο Δήμος Κυθρέας. Επίσης έγινε δέηση υπέρ ανεύρεσης των Αγνοουμένων μας. Ομιλητής ήταν ο Έντιμος Υπουργός Εξωτερικών κ. Νίκος Χριστοδουλίδης. Ακολούθως τελέστηκε τρισάγιο στο Μνημείο Πεσόντων του Δήμου Κυθρέας, το οποίο βρίσκεται στο προαύλιο του οικήματος του Σωματείου ΠΑΟΚ Κυθρέας στον Στρόβολο και κατατέθηκε πλήθος στεφάνων από την Πολιτεία, την Εκκλησία, τα Κόμματα, Τοπικές Αρχές, Σωματεία και Οργανώσεις, καθώς και συγγενείς Πεσόντων. Αιωνία ας είναι η μνήμη τους! Αθάνατοι!
Οιμλία έντιμου Υπουργού Εξωτερικών, κ. Νίκου Χριστοδουλίδη
Θεοφιλέστατε,
Κύριε Δήμαρχε,
Σεβαστό ιερατείο,
Σεβαστοί συγγενείς των Κυθρεωτών πεσόντων και αγνοουμένων μας,
Συμπατριώτισσες και συμπατριώτες,
Είναι με συναίσθηση του εθνικού χρέους που έχουμε απέναντι σε όσους θυσίασαν τη ζωή τους για τον τόπο αλλά και απέναντι στις επερχόμενες γενεές Κυπρίων, που βρισκόμαστε όλοι εδώ. Τελούμε σήμερα με βαθιά συγκίνηση το ετήσιο μνημόσυνο των Κυθρεωτών που έχασαν τη ζωή τους κατά την τουρκική εισβολή του 1974 και των εν ειρήνη κοιμηθέντων στην προσφυγιά και αναπέμπουμε την ίδια ώρα δέηση για τη διακρίβωση της τύχης όλων των αγνοουμένων μας και την επιστροφή όλων των προσφύγων στα χώματα που τους ανάθρεψαν. Είναι αξιοσημείωτο ότι η ευρύτερη περιοχή Κυθρέας είναι από τις περιοχές που δέχτηκαν το ισχυρότερο πλήγμα από την τουρκική εισβολή, από τις πλέον χαροκαμένες και μαυροφορεμένες, με τους περισσότερους νεκρούς και αγνοούμενους κατ’ αναλογία πληθυσμού.
Επιτρέψτε μου, πριν και πάνω από όλα, να απευθυνθώ προς τους συγγενείς αυτών των ανθρώπων και να τους ευχαριστήσω για την εμπιστοσύνη και την τιμή να μου δώσουν βήμα λόγου μια τόσο σημαντική μέρα γι’ αυτούς. Μνημονεύουμε τη γενναιότητα, την τόλμη, την αυτοθυσία όσων υπερασπίστηκαν μέχρι την τελευταία ρανίδα του αίματός τους την ελευθερία της πατρίδας μας. Τους κουβαλούμε στη σκέψη μας όχι μόνο σήμερα, αλλά και κάθε μέρα που αδιάκοπα προσπαθούμε, υπερβάλλοντας εαυτόν, να δικαιώσουμε τον αγώνα και τη θυσία τους διασώζοντας το μέλλον της χώρας, επιδιώκοντας την επανένωση, με μια λύση βιώσιμη και λειτουργική. Και αυτούς και όσους έφυγαν από τη ζωή με το παράπονο και την πίκρα της προσφυγιάς. Συμπάσχουμε με τους συγγενείς των αγνοουμένων που ταλαιπωρούνται ακόμα από βασανιστικά ερωτήματα. Πέραν όμως από την έκφραση εκτίμησης και ευγνωμοσύνης από πλευράς της Πολιτείας, σας μεταφέρω το ξεκάθαρο μήνυμα ότι θα συνεχίσουμε τις ακαταπόνητες προσπάθειες για να βρεθεί επιτέλους λύση στο ανθρωπιστικό θέμα των αγνοουμένων που εξακολουθεί όλα αυτά τα χρόνια να προκαλεί πόνο και οργή.
Φίλες και Φίλοι,
45 χρόνια μετά, ο κυπριακός λαός δεν ξεχνά. Ο πόθος για επιστροφή παραμένει ασίγαστος παρά το πέρασμα του αδηφάγου χρόνου και οι Κυθρεώτες διατηρούν άσβεστη τη μνήμη της πόλης και του κόσμου της. Σαράντα πέντε τραγικά χρόνια μετράμε φέτος, από την τουρκική εισβολή. Δεν παραιτούμαστε όμως, δεν συμβιβαζόμαστε με την κατοχή, ούτε και αποδεχόμαστε τα τετελεσμένα. Δηλώνουμε απερίφραστα ότι παρά τις συνεχείς προκλήσεις της Άγκυρας, παραμένουμε προσηλωμένοι στην προσπάθεια για εξεύρεση λύσης. Στόχος μας μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα, σύμφωνα με τις σχετικές αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών, τις αρχές και αξίες της ΕΕ και το κοινοτικό κεκτημένο. Μια λύση που θα επανενώνει πραγματικά την Κύπρο, θα την αποκαθιστά ως ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος με μία και μόνη κυριαρχία, μία και μόνη διεθνή προσωπικότητα, μια και μόνη ιθαγένεια. Σε αυτό το πλαίσιο, εργαζόμαστε συστηματικά προς την επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλιών με προοπτική θετικής κατάληξης, νοουμένου φυσικά ότι η Τουρκία θα συμβάλει στη δημιουργία του κατάλληλου κλίματος, τερματίζοντας τις έκνομες ενέργειές της εντός της χωρικής θάλασσας και της ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδας της Κύπρου, όπως επίσης τους όποιους σχεδιασμούς για τη δημιουργία νέων τετελεσμένων, όπως για παράδειγμα με την περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου.
Η πρόσφατη παρουσία της κυρίας Λουτ στην Κύπρο και οι επαφές με τους δύο Ηγέτες, απέδειξε πέραν πάσης αμφιβολίας τη δυνατότητα συνομολόγησης Όρων Αναφοράς που θα οδηγούσαν στην επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλιών από το σημείο που διακόπηκαν στο Κρανς Μοντανά. Δυστυχώς, η παρέμβαση της Τουρκίας, η τοποθέτησή της για την ανάγκη μιας νέας διαδικασίας που δεν θα αποτελεί συνέχεια του Κρανς Μοντανά αλλά θα έχει ως αντικείμενο νέες μορφές λύσεις σε σχέση με τον επιδιωκόμενο στόχο, δεν επέτρεψε τη θετική κατάληξη. Παρά τις δυσκολίες, παρά τα όποια προβλήματα, το μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση είναι ξεκάθαρο: Με αφοσίωση και αποφασιστικότητα και αξιοποιώντας κάθε μέσο το οποίο έχουμε στη διάθεση μας, συνεχίζουμε τις ειλικρινείς και εντατικές προσπάθειες για την επίλυση του κυπριακού, για να διασφαλίσουμε ένα καλύτερο μέλλον στα παιδιά μας, για να ζήσουμε σε φυσιολογικές συνθήκες ειρήνης και ασφάλειας, για να θέσουμε καλύτερες βάσεις ευημερίας. Για να μπορέσουμε να συνυπάρξουμε και να συνδημιουργήσουμε με όλους τους νόμιμους κατοίκους αυτού του τόπου.
Οι προσεχείς μέρες και βδομάδες Κυρίες και Κύριοι, θα είναι καθοριστικής σημασίας, σε σχέση με τον επιδιωκόμενο στόχο. Προσβλέπουμε σε αυτές χωρίς να επιδιώκουμε να «νικήσουμε» αλλά να επανενώσουμε και να δικαιώσουμε όλους, ΕΚς και ΤΚς.
Κυρίες και Κύριοι,
Ξεκάθαρο και μοναδικό όραμά μας είναι η Κύπρος να γίνει ξανά στην ολότητά της, από την Πάφο μέχρι τον Απόστολο Ανδρέα, από την Αμμόχωστο μέχρι την Κερύνεια, τόπος ειρήνης, ευημερίας, σταθερότητας και ασφάλειας, που θα προσφέρει προστασία και ίσες προοπτικές ευημερίας σε όλους τους νόμιμους κατοίκους της, αποτελώντας για την Ευρώπη έναν αξιόπιστο εταίρο στην Ανατολική Μεσόγειο.
Μια λύση χωρίς εγγυήσεις και ξένους στρατούς κατοχής, θα είναι επιτυχία όλων μας. Θα είναι κυρίως το βασικό συστατικό για ένα ελπιδοφόρο μέλλον για τα παιδιά μας.
Παρά τις ενδεχόμενες διαφορετικές προσεγγίσεις, που είναι απόλυτα θεμιτές σε μια δημοκρατία, οφείλουμε να κρατήσουμε ψηλά το επίπεδο του διαλόγου και να είμαστε ενωμένοι. Σε αυτή τη δύσκολη χρονική στιγμή και με μια Τουρκία που επιχειρεί συνειδητά, σε διάφορα επίπεδα, να διαβρώσει το εσωτερικό, απαιτείται από όλους μας να βάλουμε την Κύπρο πάνω από τις όποιες διαφωνίες μας. Χρειαζόμαστε, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη φορά, συνεργασία και ενότητα, μετριοπάθεια και πραγματισμό. Για μας δεν υπάρχει άλλη επιλογή και άλλος δρόμος, παρά να τερματιστεί η κατοχή, να επανενωθεί η πατρίδα μας και να φέρουμε επιτέλους την ειρήνη στον τόπο μας, και για να απαντήσω και στη σημερινή συνέντευξη του κ. Τσαβούσογλου, λύση Δικοινοτικής Διζωνικής Ομοσπονδίας.
Από την πλευρά μας δηλώνουμε για ακόμη μια φορά έτοιμοι να προσέλθουμε στον διάλογο από το σημείο που είχε διακοπεί τον Ιούλιο του 2017. Αν και η άλλη πλευρά επιδείξει βούληση και εφόσον προχωρήσουμε στη βάση των Όρων Αναφοράς για τους οποίους υπήρξε συναντίληψη από τους δύο ηγέτες από τις 9 Αυγούστου, τότε ΝΑΙ μπορούμε να ελπίζουμε.
Φίλες και Φίλοι,
Από την πατρίδα μας ποτέ δεν έλειψαν οι δοκιμασίες, ο πόνος και η πίκρα. Αναρίθμητα χρόνια και αιώνες πληρώνουμε βαρύ το τίμημα της Ιστορίας και της γεωγραφικής μας θέσης. Αποτελεί, όμως, εξίσου αλήθεια πως σε αυτό τον τόπο ποτέ δεν σταματήσαμε τον αγώνα για την ιστορική μας συνέχεια. Δεν πάψαμε ποτέ να πιστεύουμε πως μπορούμε με σύνεση, επιμονή και υπομονή να δημιουργήσουμε ξανά συνθήκες επανένωσης της πατρίδας μας και ειρηνικής συμβίωσης όλων των νομίμων κατοίκων της.
Είναι ακριβώς για αυτούς τους λογούς που είμαστε αποφασισμένοι να εξαντλήσουμε κάθε περιθώριο προκειμένου να τερματιστεί η σημερινή απαράδεκτη κατάσταση πραγμάτων. Το χρωστάμε στον τόπο μας. Το χρωστάμε στις μελλοντικές γενεές.
Το χρωστάμε σε όλους αυτούς που έχασαν τη ζωή τους εκείνες τις μέρες και όσους ακόμη η τύχη αγνοείται. Σε όλους αυτούς υποκλινόμαστε σήμερα ως ελάχιστο φόρο τιμής για την προσφορά τους προς την πατρίδα. Αναλογιζόμαστε το δικό μας χρέος έναντι της Ιστορίας και ανανεώνουμε την υπόσχεσή μας, πως δεν θα αποστρατευτούμε ποτέ από τον αγώνα μέχρι την άγια μέρα της επανένωσης της πατρίδας μας σε συνθήκες ελευθερίας, ασφάλειας και εθνικής συμβίωσης για όλους τους νόμιμους κατοίκους του νησιού μας, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκυπρίους.
Αιωνία τους η μνήμη.