ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ

160 χρόνια από τη γέννηση της Κυθρεώτισσας δασκάλας Πολυξένης Παπαζαχαρία (1861-1937)

Μια και αφιερώσαμε το φετινό μας Ημερολόγιο στην Παιδεία, ας γνωρίσουμε μια προσωπικότητα συνυφασμένη με τα Γράμματα στην Κυθρέα, που γεννήθηκε 160 χρόνια πριν.

Είναι συνήθως το πρώτο όνομα που ακούει κανείς αν πιάσει συζήτηση με Κυθρεώτη σχετικά με τους πολυάριθμους εκπαιδευτικούς και τη μακρά παράδοση της Κωμόπολης στην εκπαίδευση. Πρότυπο γυναίκας με θυσιαστική προσφορά στον επαγγελματικό της χώρο, στην οικογένεια και στην κοινωνία. Μπασμένη στο διδασκαλικό επάγγελμα από τα 16 της χρόνια, εργάστηκε στα σχολεία περισσότερο από μια εικοσαετία στον 19ο αιώνα και τα πρώτα 26 χρόνια του 20ού.

Η Πολυξένη Παπαζαχαρία ήταν το δεύτερο παιδί του Παπαζαχαρία Ιωάννου ή Πρωτόπαπα και της Μαρίας Σιούκουλλου από τη Συρκανιά της Κυθρέας. Γεννήθηκε το 1861 και φοίτησε αρχικά στο ιδιωτικό σχολείο της Χαρδακιώτισσας και ακολούθως στο μεικτό κοινοτικό σχολείο της ίδιας ενορίας.

Με παρότρυνση του τότε Αρχιεπισκόπου Κύπρου Σωφρονίου, ο οποίος σε επίσκεψή του στο σπίτι του Παπαζαχαρία αντελήφθη την εξυπνάδα της Πολυξένης, ο ιερέας πατέρας της την έστειλε να συνεχίσει τη φοίτησή της στο Παρθεναγωγείο της Φανερωμένης στη Λευκωσία. Από το Παρθεναγωγείο η Πολυξένη αποφοίτησε με πτυχίο δασκάλας το 1877, για να αρχίσει αμέσως τη μακρά σταδιοδρομία της στα σχολεία της Κύπρου ως δασκάλα.

Γνωρίζουμε, χάρη σε έρευνα του μακαριστού Χριστόδουλου Πέτσα, ότι η Πολυξένη εργάστηκε για πολλά χρόνια στα δημοτικά σχολεία της Κυθρέας, το 1903 διορίστηκε στην Περιστερωνοπηγή της επαρχίας Αμμοχώστου και 5 ή έξι χρόνια αργότερα μετατέθηκε στον Άγιο Αμβρόσιο Κερύνειας, όπου παντρεύτηκε τον συγχωριανό της Πολύδωρο Αντωνιάδη. Μετά τον γάμο τους, ο σύζυγός της πήρε μετάθεση στην Πάφο, όπου το ζεύγος εγκαταστάθηκε και έζησε μέχρι την αφυπηρέτηση του Πολύδωρου το 1926. Εκεί, η δραστήρια Πολυξένη εργάστηκε στα δημοτικά σχολεία του Κτήματος, ενώ επέστρεψε στην Κυθρέα και εγκαταστάθηκε μόνιμα πια στο πατρικό της σπίτι στη Συρκανιά, αμέσως μετά την αφυπηρέτηση του συζύγου της.

Η Πολυξένη Παπαζαχαρία απεβίωσε το 1937 σε ηλικία 76 χρόνων, αφήνοντας μνήμη αγαθή και έργο αξιοθαύμαστο σ’ όποιο τόπο έζησε και δίδαξε. Πολλά γεγονότα που μαρτυρούν την ανιδιοτελή προσφορά της διέσωσε ο Χριστόδουλος Πέτσας, σε έρευνα που δημοσίευσε το 2000 στο περιοδικό Ελεύθερη Κυθρέα, απ’ όπου πάρθηκαν και οι ανωτέρω πληροφορίες για τη ζωή της.

Ολόκληρη τη μελέτη μπορείτε να διαβάσετε πατώντας τον πιο κάτω σύνδεσμο:

http://eleftheri-kythrea.com/images/Issues_pdf/68-69/68-69_Part9.pdf

Σημ. Η μελέτη αυτή μαζί με άλλες επιλεγμένες μελέτες θα δημοσιευθεί σύντομα στο υπό έκδοση: Χριστόδουλος Πέτσας, Κυθρέας Κάτοπτρον, Λευκωσία 2021.

Σχετικό Δημοσίευμα:

Ο Πιέρος και η οικογένεια των Πιέραινων της Κυθρέας